Yapay zekâ hem kolaylıkları hem de tartışmalarıyla günlük hayatın merkezine oturmuş durumdadır. Yapay zekânın kazandırdığı zaman ve maliyet tasarrufu, bireysel anlamda memnuniyet yaratsa da istihdam konusunda tehdit olarak görülebilir. Yapay zekânın hangi mesleklerin yerini alacağı ve bu gelişmelerin insan kariyerinde ne gibi değişikliklere yol açacağı hakkında fikir edinmek için içeriğin devamını okuyabilirsiniz.
Robotlar İnsanların Mesleklerini Elinden Alır mı?
Robotlar, modern anlamda otomatik veya uzaktan kontrol edilebilen makinelerdir. Bu makineler programlanabilir özelliktedir ve karmaşık görevleri yerine getirebilirler. Çoğunlukla insan işlerini taklit ederler. Bu sayede insan hayatını kolaylaştıran robotlar, gün geçtikçe bir tehdit olarak görülmeye başlamıştır. En basit örneğiyle bir mutfak robotu bile birden fazla insanın yapacağı işi tek başına ve çok kısa sürede yapar. Dolayısıyla birden çok çalışan yerine, robotu kontrol edecek bir kişi aynı yemeği yapmak için yeterli olur. Benzeri durumların birçok sektörde geçerli olması, istihdamın azalması şeklinde algılanır. Basit bir matematikle daha az insan gücüne ihtiyaç duyulmasının işsizliği beraberinde getireceği öngörülür.
Halbuki robot kelimesi, Çekçede köle anlamına gelir. 1920 yılında yazılan bir tiyatro oyununda yapay olarak üretilen insan benzeri cihazları tanımlamak için kullanılmıştır. Yani insana hizmet etmesi için üretilen robotların efendilerini tehdit etmesi, son derece trajikomik bir durumdur. Fakat bu durum, yalnızca günümüzün problemi değildir. Bugün makinelerle yapılan birçok işlem, geçmişte insan eliyle tamamlanıyordu. O yıllarda yaşanan teknolojik gelişmeler de dönemin insanlarında aynı kaygıları uyandırmıştır. Ancak bugün, o gelişmelerin tamamlanmadığını düşünmek bile mümkün değildir.
Bilinmesi gerekir ki çağın gelişmelerine direnmek, yalnızca gerilemeye sebep olur. Sensörlere, kontrol ve hareket sistemine, işlemci ile programlamaya ve efektöre sahip her cihaz, zaten bir anlamda robottur. Kahve makineleri, yüzme havuzu temizleyiciler ve otomatik süpürgeler birer robottur. Robotların çoğalması ve farklı sektörlerde standart iş gücü olarak kullanılması, elbette bazı pozisyonların boşalmasına yol açar. Fakat bununla beraber yeni meslek grupları ve pozisyonlar açılması kaçınılmazdır.
Robotların zekâ, yetenek veya özel bir eğitim gerektirmeyen kaba ve rutin işleri tamamlaması, insanlara fayda sağlar. Böylece insanlar, kendilerini geliştirmeye daha fazla zaman ayırabilirler. İnsan olma potansiyelini kullanabilecekleri alanlarda kendilerini gösterebilirler. Fabrikalarda bir makineden farksız, saatlerce aynı işlemi tekrarlamak zorunda kalmazlar. Üstelik tehlikeli işlerden de korunurlar. Başka bir ifadeyle robotların insanları angaryadan kurtarması ve hayatlarını koruması hem günlük yaşamdaki hem bilim dünyasındaki gelişmeleri hızlandırabilir.
Yapay Zekâ Hangi Mesleklerin Yerini Alacak?
Her gün biraz daha gelişen yapay zekânın hangi mesleklerin yerini alacağı büyük merak konusudur. Bu konuda yapılan araştırmalarda yapay zekâ alanındaki gelişmelerin yalnızca 2025 yılına kadar 97 milyona yakın yeni iş yaratacağı ileri sürülmüştür. 300 milyon işin ise otomatikleşeceği söylenir. Bu işlerden bazılarını aşağıdaki listede bulabilirsiniz:
- İdari İşler: Birçok kurumda bütçe analizi, muhasebe, çağrı merkezi ve insan kaynakları işlerine yapay zekâ bakar.
- Yatırım Uzmanlığı ve Danışmanlık: Robo-danışman adı verilen finans uzmanlarının her an ulaşılabilir olması ve nokta atışı analizler yapması, bu işin de yapay zekâya devredileceğini düşündürebilir.
- Hukuk: ABD’de şimdiden stajyer ve asistanların yerini almaya başlayan yapay zekânın dava açma gibi başvuru süreçlerinde kullanımının yaygınlaşması beklenir. Çin’de ise bir sanal hâkim vardır.
- Mühendislik ve Yazılımcılık: Uzmanlar, 5 yıl içinde yeni yazılımcı kalmayacağını söylenir.
- Yayıncılık: Yapay zekânın yazı işlerinde gelişmesi, yayıncılıkta da insan gücünün azalması anlamına gelmektedir.
Grafik tasarımı, eğitim, güvenlik ve temizlik, yapay zekâ kullanımının artacağı diğer meslek gruplarıdır. Maden işçiliği gibi riskli mesleklerin de yapay zekâya devredileceği düşünülür. Özellikle hizmet sektöründe robot kullanımının hız kazandığı söylenebilir.
