Marka, işletmenin müşterilerine sunduğu ürün ya da hizmet hakkında bilgi aktaran soyut bir varlıktır. Bir işletme için oldukça büyük bir öneme sahip olan marka kavramı, firmaların kimliğini yansıtır. Bu nedenle işletmeler, markalarını korumak için tescil işlemi gerçekleştirir.
Marka başvurusu olarak da bilinen marka tescili, şirketlere fikri ve sınai haklarını koruma avantajı sağlar. Tescil sürecinin tamamlanması ile üçüncü kişilerin markayı veya onunla bütünleşmiş sembol ve hizmetleri kullanarak fayda sağlaması engellenir. Konunun açık ve anlaşılır olduğu durumlarda markayla bütünleşmiş ve firmanın ayırt edilebilmesini sağlayan kelimeler, sayılar, renkler ve biçimler de tescil kapsamına alınabilir.
Markanızı korumak için herhangi bir hukuki işlem yapmadığınız takdirde sunduğunuz hizmet ve ürünler, kötü niyetli kişilerce kullanılabilir. Bu durum, işletmenizin ömrünü kısaltabileceği gibi kazancınızı da olumsuz etkiler. Marka tescili işlemi, kişilere çeşitli haklar tanır. Örneğin tescil ettiğiniz bir markayı sonrasında devredebilir veya bağlantılı bir hizmet ya da ürünlerde kullanılabilmesi için farklı kişilere lisanslayabilirsiniz. Ayrıca tescil işleminden sonra markanızı miras bırakma hakkına da sahip olursunuz.
Marka Nasıl Tescil Ettirilir?
Marka tescil ettirme, iki farklı şekilde yapılabilir. Elden başvuru için gerekli belgelerin fiziki olarak hazırlanması ve başvurunun doğrudan Türk Patent Kurumu’na yapılması gerekir. Bunun yanı sıra kurumun resmî web sitesi üzerinden online tescil işlemi başlatılabilir. Fakat her iki yöntemde de öncelikle marka araştırması yapılmalıdır. Bu işlem için ilgili siteden ön araştırma yapmak mümkündür. Araştırmadan sonra marka eşleşmesi yoksa başvuru işlemlerine geçilebilir. Marka başvurusu yapabilecek kişi ve kurumlar şunlardır:
- T.C. vatandaşları
- Yurt içinde yerleşim yeri olan sınai ya da ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler
- Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri dâhilinde başvuru hakkına sahip olanlar
Başvuruda marka sahiplerinin tacir olması veya ticari bir işletme ile faaliyet yürütmesi beklenmez. Tescil işlemi her marka için ayrı gerçekleştirilir. Birden çok marka için toplu müracaat yapılması mümkün değildir. Başvuru işlemleri için istenen başlıca belgeler ise şöyle sıralanabilir:
- Kimlik bilgilerini içeren başvuru formu
- Marka örneğiyle birlikte tescil altına alınmak istenen mal ve hizmetlerin listesi
- Başvuru ücretlerinin ödendiğini gösteren dekont
- Ortaklık durumu varsa kanunda belirtilen şartname
- Rüçhan hakkı talebi varsa bu duruma ilişkin belgeler ve ücretin ödemesi
- Marka örneğinde yer alan yabancı harf ve sembollerin Latin alfabesindeki karşılığı
Marka tescil başvuruları, Türk Patent ve Marka Kurumu’nun incelemeleri sonucunda tamamlanır. İncelenme süreci 7-9 ay sürebilir. Bu süreçte TPE, talebi sınıflandırır ve yayınlar. Yayın süresinde markanın patent başvurusuna bireysel veya kurumsal itirazlar gelebilir. TPE gelen itirazları da değerlendirir. Bu sürecin sonunda kurum, markaya patent verebilir ya da başvuruyu reddederek işlemi sonlandırır. Sürecin olumlu sonuçlanması durumunda markaya patent belgeleri verilir. Patentin sağladığı korumanın süresi, başvuru tarihinden itibaren 10 yıldır. Bu sürenin bitiminde markalar, tescil süresi uzatma talebinde bulunarak patentin geçerliliğini 10ar yıllık periyotlar hâlinde sınırsız olarak yenileyebilir.
10 yıllık süresinin bitiminden itibaren altı ay içerisinde tescili yenilenmeyen markalar hükümsüz sayılır. Yenileme başvurusu ve ücretin ödenmesi gibi işlemler, patent koruma süresinin sona erdiği tarihten önceki 6 ay içinde gerçekleştirilmelidir. Sürenin geçmesinden sonra yapılan geç başvurularda ek ücret ödenir ve bununla birlikte işlemler uzar. Marka tescili müracaatında bulunabilmek için firmanın aktif olma şartı aranmaz. Patent işleminden sonraki herhangi bir 5 yıllık periyotta marka kullanılmazsa tescilin iptaline karar verilir.
