Birçok kişinin düşlerinde freelance çalışmak var. Peki freelance ne demek? Son dönemlerin popüler çalışma modeli olan freelance iş modeli, kişilere kendi ofisini kendi belirleme imkânı verir. Daha fazla esneklik sunan bu çalışma modelinin detayları için yazının devamını okuyabilirsiniz.
Freelance Ne İş Yapar?
Freelance çalışanlar, serbest çalışma koşullarında, bir şirkete bağlı olmadan, proje ya da sözleşme kapsamında kendi yetenekleri kapsamında hizmet sunar. Farklı büyüklük ve türdeki şirketler, çeşitli görev ve projeleri için freelance çalışanlar ile anlaşır ve freelancer bunun karşılığında kendine verilen briefing doğrultusunda çalışma yapar.
“Freelance ne demek?” sorusuna ek “Freelance ne iş yapar” sorusu da çok sık sorulur. Bu çalışma sisteminde ne yapıldığı, zaman zaman kafa karıştırabilir. Çünkü freelance çalışma modeliyle çalışanların tek bir iş tanımı yoktur. Ancak bu çalışma sisteminde bazı ortak noktalar vardır. Örneğin bu modelde çalışan kişilerin yaptıkları işler için bir son teslim tarihleri vardır ve bu tarihe kadar diledikleri saatte, istedikleri iş yüküyle, arzu ettikleri ortamda çalışabilirler.
Freelancer Nasıl İşliyor?
Freelance iş, evden çalışma ve serbest çalışma gibi terimlerle de bilinir. Birçok insan, tam zamanlı bir işe sahipken yan iş olarak freelance çalışır. Freelance olarak çalışmak isteyenler, internet üzerinden iş fırsatlarına erişebilirler ve çeşitli freelancer platformlarına kayıt olarak müşterilerle bağlantı kurabilirler.
Kimler Freelance Çalışabilir?
Freelance modelde yapılabilecek işlerin miktarı oldukça fazladır. İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte aşağıdaki alanlarda serbest modelde çalışan insanların sayısı artmıştır.
- Yazarlık ve editörlük
- Yazılım ve web geliştirme
- Çeviri hizmetleri
- Grafik tasarımı
- Sosyal medya yönetimi
- İnternet araştırmaları
- Dijital pazarlama
- Veri girişi
- Proje yönetimi
- Video ve ses prodüksiyonu
Freelance ekosistemde iş bulmak isteyenlerin kendi yeteneklerini doğru saptaması önemlidir. Bu noktada yapılacak işin net tanımlanması gerekir. Web tasarımı konusunda uzman mısınız, yoksa yazma konusunda mı iyisiniz? Bu gibi soruları sorarak yeteneklerinizi belirlemekle işe başlayabilirsiniz.
Herhangi bir uzmanlık alanına sahip kişiler freelance çalışan olabilir. Ancak bu kişilerin bağımsız çalışmayı da tercih ediyor olması gerekir. Yazar, tasarımcı, çevirmen, danışman ya da yazılımcı olabilirsiniz. Ancak bu, freelance çalışma için yeterli olmayabilir. Hayatını serbest çalışarak kazanmayı düşünen bir kişinin iyi bir özdisiplin becerisine, otokontrole, organizasyon ve iletişim yeteneğine, ek olarak da finansal yönetim bilgisine sahip olması gerekir.
Freelance Ücretli mi?
“Freelance ne demek?” sorusunu soran kişilerin en fazla merak ettiği konulardan biri de bu işten ne kadar ücret kazanılacağıdır. Bu sorunun yanıtı görecelidir. Serbest modelde çalışan kişiler, bu işi elbette başarılı bir kariyer hâline getirebilir. Ancak her freelancerın kazancı aynı değildir. Freelance sistemde çalışan biri kendi işine odaklanır, müşteri portföyünü genişletir ve disiplinli çalışarak hayatını idame ettirecek kadar, hatta daha fazlasını da kazanabilir. Fakat serbest çalışmada kazanç her ay net olmayabilir.
Freelance çalışan insanlar, uzmanlaştıkları alanda iyi işler çıkardıklarında kayda değer paralar kazanabilirler. Bu, kendi işlerini organize etme, kendi saatlerini ayarlama ve tatil sürelerini organize etme gibi konularda avantajlı durur. Ancak bu noktada freelance çalışan kişinin gelir ve gider dengesini iyi organize etmesi, tatil ve çalışma süreleri arasındaki eşitliği ideal şekilde ayarlaması önem kazanır.
Serbest çalışan kişiler, yaptıkları işlerin tüm gelirini elde edebilir ve bu da daha yüksek kazanç elde etmelerini sağlayabilir. Öte yandan giderler düşük olduğundan işler sonucunda alınan kârlar da yüksek olabilir.
Freelance İş Yapmak Yasal mı?
Freelance iş yapmak yasaldır. Ancak bu işin yasallığını sürdürebilmesi için freelance çalışan kişinin vatandaşı olduğu ülkenin iş hukuku; vergilendirme sistemi ve diğer yasal düzenlemelerine uyması gerektiğini ifade eder. Serbest çalışan bir kişi, çoğunlukla kendi işlerini yönetir ve müşterilerle yaptığı anlaşmalar doğrultusunda fatura kesmesi gerekir. Freelance iş modelini ifade eden bazı unsurlar aşağıda derlenmiştir;
- Resmi anlamda freelancer olabilmek için her şeyden önce vergi dairesine kayıt yaptırmak gerekir. Bir tüzel kişilik olarak kayıt yaptırılır ve ödenmesi gereken vergi miktarı devlete düzenli şekilde ödenir. Burada ödenen miktar ise yapılan işin hacmine göre değişir.
- Vergi dairesine işletme kaydı yapıldıktan sonra yasal yollarla vergi beyannamesi verilir. Yani yapılan işin karşılığında devlete vergi ödenir. Bu noktadan sonra düzenli bir faturalandırma düzeni sağlamak gerekir. Ayrıca dengeli bir gelir-gider takibiyle yıl sonunda oluşacak mali karışıklıkların önüne geçilebilir.
- Genel olarak serbest çalışan kişilerin banka hesabı açma zorunluluğu bulunmaz. Yani bu, yasal olarak zorunlu bir durum değildir. Ancak yine de birçok freelancer bunu yapar. Çünkü hem ticari ve kişisel hesaplarını ayrı tutmak ister hem de bu sayede ödeme almak çok daha kolay olur.
Freelance çalışanların yeni bir proje üzerinde çalışmaya başlamadan önce müşteri ile yasal çalışma sözleşmesi imzalaması faydalı olacaktır. Bu, olası bir ödeme alamama ve farklı yasal sıkıntı durumlarına karşı çalışanın kendini garanti altına alması için önemli bir detaydır.
