Esnek şekilde çalışma, mesai saatlerinin gelenekselden farklı olduğu bir uygulamadır. Mesai saatlerinin planlanmasına ve çalışma ortamına göre tercih edebileceğiniz farklı uygulama yöntemleri bulunur. Esnek bir çalışma imkânı sunan yöntemler, özel yaşam ve iş dengesini sağlamanın yanı sıra işletme giderlerinde de tasarruf yapmanızı mümkün kılar. Dijital dünyanın iş hayatında girmesiyle esnek çalışma sistemi, büyük şirketler başta olmak üzere birçok işletme tarafından benimsenmiştir.
Esnek Çalışma Nedir?
Esnek çalışma, mesai saatlerinin standart işe giriş ve çıkış vaktinden farklı olduğu bir sistemi ifade eder. Bu yeni nesil sistem, günümüzde birçok şirket tarafından uygulanır. Esnek bir çalışma sistemini uygulayan şirketler, toplam mesai saatine bağlı olma koşuluyla işe başlama ve sonlandırma zamanını belirler. Bu da esnek çalışma saatlerinin şirketler arasında farklılık göstermesine neden olur.
Sistem, haftada toplam 40 saatlik çalışma süresinin günlük, haftalık veya aylık olarak yeniden düzenlenmesiyle uygulanır. Hem işveren hem de çalışan için birçok avantaja sahip olduğundan esnek çalışma modelinin uygulanması gitgide artış gösterir. Bireysel kontrol edinimi kazandıran sistem, çalışanın kendini en motive hissettiği anda işe başlamasına imkân verir. Bu da iş yerinde verimlilik konusunda gözle görülür bir artış meydana getirir.
Esnek Çalışma Biçimleri Nelerdir?
Esnek çalışma sisteminin birden fazla biçimi bulunur. Birbirinden farklı esnek çalışma modelleri sayesinde işverenler, işletmeleri için en uygun olanını tercih edebilir. İş hayatında motivasyonu artırmak ve daha verimli bir çalışma ortamı yaratmak için sıklıkla uygulanan modeller şöyle sıralanabilir:
- Evden çalışma modeli: Evinizin bir bölümünü ofis olarak kullandığınız çalışma sistemidir. Kullanımı şirketler arasında gittikçe yaygınlaşan bu sistem, “home office” olarak da bilinir.
- Yarı zamanlı çalışma modeli: Mesai saatlerinin standart çerçeveye göre daha az olduğu modeldir. Bu sistemde haftada 40 saatten daha az çalışılır.
- Yoğunlaştırılmış iş haftası modeli: Bu modelde günlük çalışma süresi uzatılarak bir gün boşa çıkarılmaya çalışılır. Günde 10 saat çalışmak ve haftanın 3 günü tatil yapmak, bu sisteme örnek olarak gösterilebilir.
- Hibrit çalışma modeli: Haftanın belirli günlerinde iş yerine gidildiği çalışma modelidir. Diğer günlerde ise işler uzaktan yürütülür.
Esnek çalışma modellerinin her biri hem çalışan hem de işveren için pek çok avantajı beraberinde getirir. İş ve yaşam arasındaki dengeyi korumayı sağlayan sistem modelleri, ofis verimliliğini artırmanın yanı sıra maliyeti de düşürdüğü için tasarruf yapılmasına da katkıda bulunur.
Esnek Çalışma Şartları Nelerdir?
İş yerinizdeki çalışma düzenini esnetmek için herhangi bir koşulu yerine getirmeniz gerekmez. Sistemi yenilerken dikkat etmeniz gereken esnek çalışma şartlarının başında gün, hafta veya ay sonunda standart mesai saatinin tamamlanması gelir. Türkiye’de çalışma süresi haftada 40 saat olarak belirtilir. Düzenlemeyi yaparken çalışanlarınızın bu saate eriştiğinden emin olmalısınız. Bunun haricinde esnek çalışmanın getirdiği bazı zorunluluklar da vardır. Esnek çalışma sisteminde önem arz eden unsurlar şu şekilde sıralanabilir:
- Ekip arasındaki iletişimi güçlendirmek
- Düzenli aralıklarla toplantı yapmak
Yukarıdaki şartlar yerine getirildiği takdirde esnek çalışma sisteminden maksimum verim almak mümkün hâle gelir. Bazı zorlukları bulunsa da bu sistem, günümüz dünyasında sık sık rağbet görür.
Kamuda Esnek Çalışma Ne Anlama Geliyor?
Kamuda esnek çalışma, koronavirüsle mücadele kapsamında 2020 yılında yürürlüğe girdi. Genelge sayesinde çalıştırılma biçimi farketmeksizin kamu kurum ve kuruluşlarında bu sistemden yararlanıldı. Uzaktan veya dönüşümlü çalışma modelleri, salgın süresince kamu kurumlarında kullanıldı. Bu süreçte memurlara da esnek çalışma hakkı tanındığını söylemek mümkündür. Ancak normalleşme döneminin başlamasıyla 1 Temmuz 2021 tarihinde kamuda esnek çalışma sistemi rafa kaldırıldı.
